Gənclər İnkişaf Naminə İctimai Birliyinin sədri Rəvan Cəfərli: "Türkiyədə yaşadığım müddətdə də və Azərbaycanda da insan alveri ilə mübarizə sahəsində çalışmaq imkanım olub. Az da olsa bu sahəyə xidmət etməyə çalışmışam

İnsan alveri – müasir dünyanın ən ağrılı və gizli problemlərindən biridir. XXI əsrdə bəşəriyyət elmi-texniki tərəqqidə, hüquqi və sosial dəyərlərdə böyük addımlar atsa da, milyonlarla insan üçün "görünməyən əsirlik" davam edir. Onlar kölgələrdə, cəmiyyətin diqqətindən kənarda, insan ticarətinin torunda kölə kimi yaşamağa məcbur qalırlar. 6 mart – İnsan alverinə qarşı mübarizə günü, bu faciənin miqyasını bir daha xatırlamağa və hər birimizi mübarizəyə səsləməyə xidmət edir. İnsan alveri – insan hüquqlarının kobud şəkildə pozulması, şəxsin iradəsinə zidd olaraq istismara məruz qalmasıdır. BMT-nin təyinatına görə, insan alveri dedikdə, insanın aldadılması, məcbur edilməsi, zorakılıq və ya nüfuzdan istifadə yolu ilə işə cəlb olunması və istismar məqsədilə satılması başa düşülür. Əsas formaları: Əmək istismarı (İnsanlar ucuza və ağır şəraitdə işlədilir, əksər hallarda əmək müqaviləsi olmadan, zorla saxlanılırlar), cinsi istismar (Qadınlar və uşaqlar fahişəliyə məcbur edilir, pornoqrafiya və ya digər cinsi istismar formalarına məruz qalır), orqan alveri (Maddi sıxıntı, aldadılma və ya zorla insan orqanlarının çıxarılması və satılması), uşaq alveri (Uşaqlar dilənçilik, məcburi evlilik, müharibələrdə uşaqların döyüşçü kimi istismarı üçün satılır).

Dünya miqyasında hər il 25 milyondan artıq insan insan alverinə məruz qalır. Bu qurbanların təxminən 70%-i qadın və qızlardır. Onların əksəriyyəti yoxsulluq, təhsil səviyyəsinin aşağı olması, işsizlik və münaqişələr səbəbindən zərər çəkirlər.

Azərbaycanda da insan alveri reallığı mövcuddur. Dövlət tərəfindən son illərdə həm qanunvericilik, həm də ictimai maarifləndirmə tədbirləri gücləndirilsə də, problemlər tam həll olunmayıb. Qaçaqmalçılıq, məcburi əmək, uşaq istismarı kimi hallar qeydə alınır.

İnsan alverinin ən böyük faciəsi – qurbanların səsini eşitməməyimizdir. Onlar cəmiyyətdən təcrid olunmuş, qorxu və ümidsizlik içində yaşayırlar. Əksər hallarda heç kimə güvənmədən, qurtuluş yolunun olmadığını zənn edirlər. Onların çoxu psixoloji travma, fiziki zorakılıq, hüquqi müdafiəsizlik və sosial damğa ilə qarşılaşır.

Qurbanların əsas problemləri: Hüquqi savadsızlıq və qorxu, hüquq-mühafizə orqanlarına müraciət etməmək, cəmiyyət tərəfindən damğalanma və təcrid, sığınacaqların və reabilitasiya imkanlarının məhdudluğu, iqtisadi asılılıq və gələcək üçün ümidsizlikdir

İnsan alveri ilə mübarizə təkcə hüquq-mühafizə orqanlarının işi deyil. Bu, dövlət, ictimai təşkilatlar, media və hər bir vətəndaşın birgə fəaliyyəti tələb edən mürəkkəb prosesdir. Əsas istiqamətlər: Maarifləndirmə (Əhalinin, xüsusilə gənclərin və risk qrupunda olanların insan alveri barədə məlumatlandırılması), hüquqi baza (Qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi, qurbanların müdafiəsi üçün yeni mexanizmlərin yaradılması), beynəlxalq əməkdaşlıq (Qlobal şəbəkələrə qarşı birgə əməliyyatlar, informasiya mübadiləsi), qurbanlara dəstək (Psixoloji, hüquqi və sosial reabilitasiya, sığınacaq və məşğulluq imkanlarının genişləndirilməsi), media və ictimai nəzarət (Problemin işıqlandırılması, cəmiyyətin diqqətinin bu məsələyə yönəldilməsi).

İnsan alveri – təkcə cinayət deyil, insanlığın yarasıdır. Qurbanların həyatını dəyişdirmək, onları kölgələrdən gün işığına çıxarmaq üçün hər birimizin üzərinə məsuliyyət düşür. Bu problemə laqeyd qalmamaq, ətrafımızda baş verənlərə diqqətli olmaq, şübhəli halları aidiyyəti orqanlara bildirmək və maarifləndirmə işində fəal iştirak etmək vacibdir.

6 mart – İnsan alverinə qarşı mübarizə günü münasibətilə bir daha xatırladaq: Hər bir insan azad doğulub və istismara, alçaldılmağa layiq deyil. Qaranlıqdan işığa doğru aparan yol – həmrəylik, məlumatlılıq və birgə mübarizə yolu ilə mümkündür.

Qurbanlar üçün işıq, cəmiyyət üçün təhlükəsizlik, bütövlükdə bəşəriyyət üçün ləyaqətli gələcək naminə bu labirintdən çıxış yolunu birlikdə tapmalıyıq.

        Unutmayaq! Sükut – cinayətkara, səsimiz – qurbana köməkdir."